Amsterdam wil dat ongeadresseerde huis-aan-huis-folders alleen bij mensen op de mat vallen die dat op prijs stellen. Dat klinkt logisch en is ook te regelen, dankzij de JA/JA-sticker. De stad ging in 2017 voor het anti-verspillingsplan van de Partij tegen Drukwerk, correctie: Partij voor de Dieren. Het systeem werkt vanaf vorig jaar. Van handhaving was overigens nog geen sprake. Dat gebeurt sinds begin dit jaar. Andere gemeentes staan in de rij om het hoofdstedelijke voorbeeld te volgen.
Ondertussen loopt er een hoger beroep dat 28 maart dient bij het Gerechtshof Amsterdam. Aangespannen door de branche-organisaties KVGO (grafische bedrijven) en MailDB (verspreiders). Beide belanghebbende organisaties verzetten zich al vanaf de aankondiging van het idee. Zij constateren sinds vorig jaar een revolutionaire daling van adressen waar reclame gewenst is: van 50 procent naar minder dan 25 procent. Ook de lokale retail is er niet blij mee, omdat de folders voor traffic en sales zorgen. Huis-aan-huiskranten mogen wel overal in de bus gestopt worden. Logisch dat de adverteerder daar naar overstapt. En logisch dat een grote retaildrukker een speciale eigen weekkrant lanceerde, City.nl.
Beide kanten slepen in dit gevecht alle mogelijke argumenten aan om hun punt gewicht te geven. Zo schreef de gemeente Amsterdam aan bewoners dat de JA/JA-sticker op jaarbasis 6000 bomen zou besparen. De Reclame Code Commissie constateerde over die claim: ‘te absoluut en onvoldoende onderbouwd’. Dat bomenverhaal op zichzelf is eigenlijk enorm gezeik. Die bomen komen uit productiebossen en de daarmee veroorzaakte toename van groen is juist bevorderlijk voor het milieu. Ook de andere kant sleept van alles aan om te beïnvloeden.
Onlangs scheef Het Parool dat ‘de JA/JA-sticker volgens de folderbranche stigmatiserend zou werken, omdat huishoudens openlijk laten zien dat ze zijn aangewezen op aanbiedingen’. Dat argument werkt stigmatisering juist in de hand. Door dit zo op te voeren wordt de consument die wel een JA/JA-sticker op zijn klep plakt bij voorbaat al geframed als loser. Onterecht, want Hollanders zijn juist trotse koopjesjagers. Wat was er nou gezelliger dan de Dolle Dwaze Dagen of leuker dan de MediaMarkt slogan ‘Ik ben toch niet gek’. Maar Amsterdammers staan bekend als mondig en eigenwijs. Dus zou het zo maar kunnen gebeuren dat er bij winst van de gemeente toch meer JA/JA-stickers op de brievenbussen worden geplakt. De vraag is of de huidige bakfiets-Amsterdammers die beroemde eigenwijzigheid nog in zich hebben.
Robbert Delfos
Hoofdredacteur PRINTmatters