Abonneren  Inloggen

De juiste papierkeuze

2 maart 2023

In ieder goed gemaakt boek ontmoeten inhoud en vorm elkaar. Dit komt voort uit een samenwerking tussen opdrachtgever, ontwerper en de grafische industrie. De keuze van de papiersoort is daarbij een belangrijk aspect. Waar kun je op letten bij het kiezen van het juiste papier? Igepa deelt 4 tips en voorbeelden.

Waarom is papierkeuze belangrijk? Als eerste dient het als drager voor de inhoud. Bovendien is het bepalend voor de eerste indruk en welke sfeer het moet oproepen. Tot slot is de papiersoort afhankelijk van een aantal technische factoren: welke druk- en afwerkingstechnieken worden gebruikt, de levensduur van het eindproduct, de gewenste leesbaarheid en welke eisen er gesteld worden aan de beeldreproductie? Met de variëteit aan kwaliteiten is papierkeuze een belangrijke beslissing. Door ook de technische aspecten te overwegen, zal het een prachtig eindresultaat geven.

Om tot een keuze te komen filter je als het ware de karakteristieken van het papier. We benoemen hier enkele invalshoeken (vanwege de turbulente tijden hebben we prijs en beschikbaarheid buiten beschouwing gelaten).

Overweging 1: Tint

Wit en naturel zijn de meest voorkomende papiertinten. Wit papier geeft meer contrast in het beeld en naturel wordt beschouwd als lezersvriendelijk. De cijfers die een papiertint omschrijven

ISO (helderheid) en CIE (witheid) geven houvast, maar kies papier altijd visueel. Literaire boeken werden in het verleden veelal gedrukt op romandruk. Voor de leesbaarheid werd er een getint papier gekozen met een hoge opdikking om het boek volumineuzer te maken.

Overweging 2: Opaciteit

De hoogte van de opaciteit (ondoorschijnendheid) van een papier is van belang bij het tweezijdig bedrukken van het papier. De opaciteit wordt beïnvloed door de hoogte van het gramgewicht. Hoe hoger het gramgewicht hoe beter de opaciteit. Vergelijk altijd bedrukte papierkwaliteiten met elkaar.

Overweging 3: Tactiliteit - Fysiek papiergevoel

Papier kent grote verscheidenheid: van glad tot ruw, zacht of stijf, dik of dun. Deze tactiliteit kan worden gebruikt om een specifieke sfeer of look te creëren, zoals een natuurlijke of zakelijke uitstraling. Ook ontstaat er bij een boek fysieke interactie wat zich bewijst tegenover digitale media. Tegenwoordig worden veel hoogwaardige foto- en kookboeken gepubliceerd. FOAM magazine is hier een mooi voorbeeld van (en voor het Amsterdamse fotomuseum een belangrijk communicatiemiddel). Het karakter van het papier bepaalt mede de sfeer van het beeld van de fotograaf. Onlangs introduceerde Igepa Holmen Trnd. Vintage. Een houthoudend opdikkend zeer ruw (opdikking 2.0) papier dat qua tint en gevoel harmonieus aansluit bij ‘vintage’-beelden van een fotograaf.

Overweging 4: milieu en recycling

Papier is in essentie een product met veel milieuvoordelen en als mediadrager de meest natuurlijke en milieuvriendelijke keuze. Papier is hernieuwbaar, recyclebaar en biologisch afbreekbaar. Maar wat de meest duurzame papierkeuze is, kun je vanuit een aantal aspecten bekijken: komen de grondstoffen uit duurzame bosbouw of kies je voor 100% recycled? Hoe hoog is de carbon footprint van de producent? Welke milieucertificeringen heeft de papiersoort alsook de certificeringen van de producent?

In volgende edities van PrintMatters zullen we dieper ingaan op deze en overige technische eigenschappen van papier.

Voorbeeld tint: BNO Dutch design jaarboek

De reis van ontwerpbureau De Ronners met de BNO resulteerde onder meer in het Dutch Designers Yearbook, met als thema CHAOS. Daarbij werd een afbeelding van een fotograaf gekozen dat zorgde voor beeldprikkels. Voor een katern zochten ze papier met een intens visueel effect. Vanuit een deadstock vonden we éénzijdig hoogglanzend papier waarbij de beelden letterlijk van het vel knallen!


Voorbeeld opaciteit: Romandruk

Op de Riso worden papiersoorten gebruikt met een open structuur en een hoge opdikking. Een van de soorten die daarbij in het oog springt is het Eos 2.0, een crèmewit romandruk. Voor de literaire (boeken)markt geen onbekende. Het zette kunstenaar, ontwerper Sigrid Calon ertoe aan haar fraaie werk op de Riso te publiceren en het Eos 2.0 te verwerken. Resultaat: een verbluffende hommage aan haar vele composities in het boek SC_1/1_1/2_1/4_1/8 , een adembenemende ontdekking.


Voorbeeld milieu: Capturing Nature

Ontwerpduo HallerBrun zocht een duurzaam hoogwaardig papier voor een bijzonder boek met natuurprenten. Voor het middenstuk werd een groen papier gezocht, Forever donkergroen, 100% postconsumer recycled papier. Dit papier wordt ook als omslag gebruikt. Voor het binnenwerk zijn ze uitgekomen op het Lessebo smooth Natural. Een van de meest duurzame papierkwaliteiten. Met een CO2-emissie < 19 kg per ton en een Cradle to Cradle Gold-certificering dat uniek is in de wereld van papier. En daarnaast werd Rebello gekozen, ook een 100% recycled papier dat voldoet aan alle criteria waaraan een recycled papier zou moeten voldoen inclusief het Blauer Engel-certificaat.


In PRINTmatters delen we graag kennis. Kennis waarmee je klanten nog beter kunt adviseren, de bedrijfsefficiency kunt verbeteren of om te inspireren. Schrijf je in voor onze nieuwsbrief en blijf op de hoogte!